ازدواج و آیین های مربوط به آن در ادب فارسی تا آغاز مشروطیت

از جمله مقوله های قابل توجّه در آثار ادبی، بازتاب و انعکاس مسائل مرتبط با آداب و رسوم و باورهای عامیانهء خاصّ ازدواج و عروسی در آثار شاعران و نویسندگان، علی الخصوص در دورهء کلاسیک است که کوشیده اند آن آداب و رسوم را در نوشته های خود، منعکس کنند. بنابراین این آیین ها بقا و دوام خود را بیشتر مدیون شعرا و نویسندگان هستند؛ هرچند آن ها در بعضی موارد، بخش هایی از آیین ها را نادیده گرفته اند ولی این بی توجّهی، سبب نابودی کامل این آداب و رسوم نشده است، بلکه در برخی موارد مردم سینه به سینه و به صورت شفاهی این رسوم و آیین ها را از یکدیگر یاد گرفته و به نسل های بعد، منتقل کرده اند. احتمالاً علّت دوام این آیین ها، به خاطر ایجاد حسّ شادی و خوشحالی در مردم، موقع برگزاری مراسم عروسی و منافات نداشتن با دین بوده است که باعث شده است مردم به عنوان اخلاق ، آداب و سنّت حسنه به آن ها توجّه کنند. هرچند بخشی از این آداب و رسوم به خاطر سستی در انتقال آن ها به دوران بعد، غبار فراموشی به خود گرفته است ولی با وجود این، در این رساله سعی شده است که آداب و رسوم و آیین های ازدواج و نیز لوازم مربوط به آن، از آغاز شیوه های آشنایی تا پیوند همیشگی، از لا به لای متون نظم و نثر ادب فارسی، از کهن ترین روزگاران تا آغاز مشروطیّت، استخراج و برای علاقه مندان ارائه گردد. این سنّت های به یادگار مانده از پیشینیان گاهی برای نسل امروز چنان شیرین و دلنشین است که خواننده با حسرت غمبار به آن ها می نگرد و آن آیین ها را میراث ارزشمند از دست رفته ای می داند که آرزوی بازخوانی و بازشناسی آن ها را دارد.